2025-03-14

Zastosowanie nukleotydów w dietach ketogenicznych i niskowęglowodanowych

W ciągu ostatnich lat dieta ketogeniczna i dieta niskowęglowodanowa zdobyły ogromną popularność zarówno wśród osób odchudzających się, jak i dbających o zdrowie. Obie diety opierają się na ograniczeniu węglowodanów, choć ich zasady różnią się w szczegółach. Jednak zarówno dieta ketogeniczna, jak i niskowęglowodanowa mogą być dodatkowo wzbogacone o suplementację nukleotydami, które mają korzystny wpływ na zdrowie jelit, odporność i regenerację organizmu. W tym artykule przyjrzymy się, czym są nukleotydy oraz jak wspierają osoby stosujące diety o niskiej zawartości węglowodanów.

 

Czym jest dieta ketogeniczna?

 

Dieta ketogeniczna, często nazywana „keto”, to sposób żywienia, w którym drastycznie ogranicza się węglowodany, a zwiększa spożycie tłuszczu. Taki rozkład makroskładników wprowadza organizm w stan ketozy, gdzie przekształca on tłuszcze w ketony, które stają się alternatywnym źródłem energii dla mózgu i mięśni, zastępując glukozę. Typowy podział makroskładników w diecie ketogenicznej to około 70–80% tłuszczu, 10–20% białka i maksymalnie 5–10% węglowodanów.

 

Czym jest dieta niskowęglowodanowa?

 

Dieta niskowęglowodanowa również zakłada ograniczenie węglowodanów, ale w nieco mniejszym stopniu niż dieta ketogeniczna. Jest bardziej elastyczna i pozwala na większą ilość węglowodanów (zazwyczaj między 50 a 150 gramów dziennie), co umożliwia większy wybór produktów spożywczych, takich jak owoce, niektóre warzywa czy nawet pełnoziarniste produkty zbożowe. Celem diety niskowęglowodanowej jest również poprawa metabolizmu, utrzymanie stabilnego poziomu cukru we krwi oraz redukcja masy ciała, ale bez konieczności osiągania stanu ketozy. Dzięki temu dieta ta może być bardziej dostępna dla osób, które nie są gotowe na restrykcje związane z dietą ketogeniczną.

 

Czym są nukleotydy?

 

Nukleotydy to organiczne związki chemiczne, które stanowią podstawowe jednostki budulcowe kwasów nukleinowych, takich jak DNA i RNA. Są niezbędne do wielu procesów biologicznych, w tym do regeneracji komórek, syntezy białek i regulacji układu odpornościowego. Nukleotydy w organizmie człowieka powstają w wyniku syntezy endogennej, jednak ich suplementacja może być wskazana w sytuacjach zwiększonego zapotrzebowania, na przykład podczas intensywnego treningu, stresu, chorób, lub w przypadku diet eliminujących niektóre produkty spożywcze.

Główne funkcje nukleotydów to:

  • wspieranie regeneracji komórek,
  • wspieranie pracy układu odpornościowego,
  • regulacja pracy jelit,
  • optymalizacja syntezy białek, która jest kluczowa przy zwiększonej aktywności fizycznej.

Nukleotydy znajdują się w produktach takich jak podroby (np. wątróbka), mięso, owoce morza, nasiona, orzechy oraz rośliny strączkowe. Warto jednak pamiętać, że osoby na dietach ketogenicznych i niskowęglowodanowych mogą z różnych powodów ograniczać spożycie tych produktów.

Czy wiesz, że...
nukleotydy są niezbędne
do regeneracji
organizmu? 1,2
Dowiedz się więcej
o nukleotydach dietetycznych
Organizm wykorzystuje nukleotydy w procesach3:
regeneracji tkanek wewnętrznych
odbudowy zasobów układu odpornościowego
odbudowy nabłonka śluzowego4
indukcji układu krwiotwórczego
przy odbudowie komórek skóry (gojeniu ran)5
enzymatycznych i metabolicznych
(tzw. metabolizm energetyczny)6

Nukleotydy a dieta ketogeniczna

 

Dieta ketogeniczna, z uwagi na swoje restrykcje, może wpływać na zmniejszenie ilości nukleotydów dostępnych w organizmie. Brak węglowodanów w pożywieniu i ograniczenie niektórych produktów białkowych może prowadzić do obniżenia zdolności regeneracyjnych organizmu i osłabienia odporności. Suplementacja nukleotydami może być tu korzystna, ponieważ dostarcza organizmowi dodatkowego budulca potrzebnego do regeneracji komórek oraz wspiera pracę układu odpornościowego, co ma szczególne znaczenie w stanach ketozy.

Badania wykazują, że nukleotydy mogą wspierać proces adaptacji do ketozy, pomagając organizmowi przestawić się na nowe źródło energii i minimalizując skutki uboczne, takie jak tzw. „keto grypa” – zmęczenie, bóle głowy czy problemy trawienne, które pojawiają się u niektórych osób na początku diety. Nukleotydy mogą również wspierać zdrowie jelit, co jest istotne na diecie ketogenicznej, ponieważ różne tłuszcze (szczególnie te nasycone) mogą być obciążające dla układu trawiennego.

 

Dieta niskowęglowodanowa a nukleotydy

 

Osoby na diecie niskowęglowodanowej również mogą skorzystać na suplementacji nukleotydami. Dieta o obniżonej zawartości węglowodanów ma liczne zalety, takie jak stabilizacja poziomu cukru we krwi i wspieranie metabolizmu tłuszczy, ale może jednocześnie ograniczać dostęp do niektórych źródeł nukleotydów. Dodatkowa suplementacja nukleotydami może wspierać zdrowie jelit, które są kluczowe w utrzymaniu stabilnego metabolizmu i prawidłowego trawienia.

W badaniach przeprowadzonych na osobach stosujących diety niskowęglowodanowe zauważono, że suplementacja nukleotydami może poprawić regenerację mięśni i skrócić czas rekonwalescencji po wysiłku fizycznym. Jest to szczególnie przydatne dla osób aktywnych fizycznie, które stosują dietę niskowęglowodanową i zależy im na maksymalizacji efektów treningu.

 

Wpływ nukleotydów na zdrowie jelit i układ odpornościowy

 

Zarówno dieta ketogeniczna, jak i niskowęglowodanowa mogą prowadzić do zmian w mikroflorze jelitowej. Jelita, zwane często „drugim mózgiem”, odgrywają kluczową rolę w zdrowiu całego organizmu, a ich prawidłowe funkcjonowanie jest szczególnie istotne dla osób na dietach eliminacyjnych. Nukleotydy mogą wspierać zdrowie jelit poprzez wspomaganie odbudowy błony śluzowej jelit i regenerację komórek nabłonka jelitowego . Suplementacja nukleotydami może być także szczególnie korzystna dla osób podatnych na stany zapalne układu trawiennego.

Zastosowanie nukleotydów może również wpłynąć pozytywnie na odporność. Badania wykazują, że nukleotydy stymulują produkcję białych krwinek i mogą zwiększyć odporność na infekcje bakteryjne i wirusowe. Dla osób stosujących diety ketogeniczne i niskowęglowodanowe, gdzie niektóre mikro- i makroelementy mogą być trudniej przyswajalne, dodatkowe wsparcie odpornościowe może okazać się szczególnie korzystne.

 

Podsumowanie

 

Nukleotydy odgrywają istotną rolę w organizmie człowieka, a ich suplementacja może przynieść wymierne korzyści osobom stosującym diety ketogeniczne i niskowęglowodanowe. Wspierają one zdrowie jelit, odporność oraz regenerację, co może być szczególnie korzystne na diecie ograniczającej dostęp do pewnych źródeł pokarmowych. Warto skonsultować się z dietetykiem lub lekarzem przed wprowadzeniem suplementacji nukleotydami, aby dostosować ją do indywidualnych potrzeb i osiągnąć maksymalne korzyści zdrowotne.

 

  1. Dieta ketogeniczna i niskowęglowodanowa zyskały dużą popularność wśród osób dbających o zdrowie i odchudzających się, głównie dzięki ograniczeniu węglowodanów.
  2. Nukleotydy są kluczowymi jednostkami budulcowymi kwasów nukleinowych (DNA i RNA) i mają istotny wpływ na procesy regeneracji komórek, syntezę białek oraz regulację układu odpornościowego.
  3. Suplementacja nukleotydami może być korzystna dla osób na dietach ketogenicznych i niskowęglowodanowych, wspierając ich zdrowie jelit oraz odporność.
  4. Dieta ketogeniczna drastycznie ogranicza węglowodany i zwiększa spożycie tłuszczu, co prowadzi do wytwarzania ketonów jako alternatywnego źródła energii.
  5. Dieta niskowęglowodanowa również ogranicza węglowodany, ale w mniejszym stopniu, co czyni ją bardziej elastyczną i dostępną dla szerszego grona osób.
  6. Badania sugerują, że nukleotydy mogą wspierać zdrowie jelit i przyspieszać regenerację mięśni, co jest szczególnie istotne dla osób aktywnych fizycznie na dietach o niskiej zawartości węglowodanów.
Natalia Wódzka-Jedynasty
Specjalistka ds. odżywiania oraz diet coach. W swojej pracy łączy wiedzę z zakresu funkcjonowania układu pokarmowego z technikami mindfulness oraz z treningiem zmiany nawyków. Swoją wiedzę uzupełnia cały czas o liczne szkolenia oraz kursy z zakresu dietetyki, dietoterapii, mikrobioty jelitowej, psychodietetyki, a także warsztaty rozwojowe. Ukończyła również kurs MBSR.
Udostępnij
Polecane
suplement diety
Laktoferin Nucleo
Laktoferin Nucleo to dedykowane połączenie pięciu czystych nukleotydów dietetycznych, najwyższej jakości laktoferyny oraz łagodnej witaminy C.
suplement diety
Nucleozin Complete
Nucleozin Complete to starannie opracowane połączenie kompleksu pięciu czystych nukleotydów dietetycznych oraz dwóch łatwo przyswajalnych, organicznych form cynku (cytrynianu i glukonianu cynku).
suplement diety
Nucleoplex
Nucleoplex to dedykowany produkt przeznaczony dla osób wymagających dodatkowej suplementacji monofosforanu urydyny.
suplement diety
Nucleobutin Forte
Nucleobutin Forte to specjalnie opracowane połączenie otoczkowanego maślanu sodu oraz kompleksu pięciu nukleotydów dietetycznych.
Bibliografia

Pondel N., Liśkiewicz D., Liśkiewicz A. (2020): Dieta ketogeniczna- mechanizm działania i perspektywy zastosowania w terapii: dane z badań klinicznych. Postępy Biochemii, 66(3), 270a-286

Dowis K., Banga S. (2021): The Potential Health Benefits of the Ketogenic Diet: A Narrative Review. Nutrients, 13(5), 1654

Galas P. (2017): Dieta ketogeniczna i jej wpływ na organizm. https://ruj.uj.edu.pl/entities/publication/8a01fad0-e9f0-47cb-87f5-7cf84662a502

Hinton, K. (2024). Understanding keto flu symptoms and treatment. https://www.hcahoustonhealthcare.com/healthy-living/blog/understanding-keto-flu-symptoms-and-treatment

Carver J. D., & Walker W. A. (1995): The role of nucleotides in human nutrition. The Journal of Nutritional Biochemistry, 6(2), 58–72

Grimble G. K. (1996). Why are dietary nucleotides essential nutrients?. British Journal of Nutrition, 76(3), 475–478

Gil A. (2002): Modulation of the immune response mediated by dietary nucleotides. European Journal of Clinical Nutrition, 56, S1-S4

Zilberter T., Zilberter Y. (2018): Ketogenic Ratio Determines Metabolic Effects of Macronutrients and Prevents Interpretive Bias; Frontiers in Nutrition; 5:75

https://food-forum.pl/artykul/nukleotydy-dietetyczne-wsparcie-w-dietoterapii-chorob-i-zaburzen-metabolicznych-immunologicznych-i-neurologicznych

https://www.wspolczesnadietetyka.pl/immunozywienie/nukleotydy-dietetyczne-w-zachowaniu-zdrowia

Zielińska M., Buczkowska-Radlińska J. (2017): Wpływ diety niskowęglowodanowej na stan zdrowia człowieka; Pomeranian J Life Sci 2017;63(4): 56-61