2025-04-11

10 mitów na temat nukleotydów dietetycznych

W ostatnich latach nukleotydy dietetyczne cieszą się coraz większym zainteresowaniem w kontekście zdrowia i odżywiania. Te niewielkie cząsteczki chemiczne, stanowiące budulec DNA i RNA, odgrywają kluczową rolę w metabolizmie i funkcjonowaniu komórek. Niestety, wokół nukleotydów krąży wiele mitów, które mogą prowadzić do nieporozumień i błędów w interpretacji ich wpływu na zdrowie. W tym artykule rozwiejemy 10 najczęstszych mitów i przedstawimy fakty potwierdzone naukowo.

 

Mit 1: Nukleotydy są zbędne w diecie, bo organizm sam je produkuje

 

Fakt: Chociaż organizm człowieka potrafi syntetyzować nukleotydy, proces ten jest kosztowny energetycznie i nie zawsze wystarczająco wydajny. W sytuacjach zwiększonego zapotrzebowania, takich jak stres, choroby, intensywny wzrost (np. u dzieci) czy regeneracja tkanek, endogenna produkcja może nie pokrywać potrzeb organizmu. Dostarczanie nukleotydów w diecie może wspierać układ odpornościowy oraz procesy regeneracyjne. Co więcej, niektóre grupy ludzi, takie jak osoby starsze czy sportowcy, mogą wymagać dodatkowej podaży tych związków, aby utrzymać zdrowie i regenerację tkanek.

 

Mit 2: Nukleotydy są szkodliwe i nie powinny być spożywane

 

Fakt: Nukleotydy naturalnie występują w wielu produktach spożywczych, takich jak drożdże, wołowina czy ryby. Są one bezpieczne dla zdrowia i dobrze tolerowane przez organizm. Obecność nukleotydów w diecie jest korzystna. Na przykład ich dodatek do mlek modyfikowanych dla niemowląt stał się standardem ze względu na udowodniony pozytywny wpływ na rozwój układu immunologicznego oraz przewodu pokarmowego. Dotychczasowe badania naukowe nie wykazały jednoznacznie, aby nukleotydy wywoływały skutki uboczne przy spożyciu w standardowych ilościach.

 

Mit 3: Nukleotydy to rodzaj witamin

 

Fakt: Nukleotydy nie są witaminami. Stanowią podstawowe jednostki budulcowe kwasów nukleinowych (DNA i RNA) i pełnią funkcje metaboliczne. W przeciwieństwie do witamin, organizm potrafi sam je syntetyzować, choć ich egzogenne dostarczanie może być korzystne w określonych sytuacjach, np. podczas rekonwalescencji. Nukleotydy wyróżniają się też strukturą chemiczną i rolą w organizmie. Są zaangażowane w procesy, takie jak magazynowanie energii czy regulacja enzymatyczna, co czyni je bardziej wszechstronnymi niż typowe witaminy.

 

Mit 4: Nukleotydy w diecie wspomagają budowę mięśni

 

Fakt: Nukleotydy odgrywają istotną rolę w procesach podziałów komórkowych i regeneracji tkanek, jednak nie mają one bezpośredniego wpływu na wzrost mięśni w sposób, w jaki robią to białka czy aminokwasy. Ich główną funkcją jest wspieranie procesów metabolicznych i odbudowy komórek, co pośrednio może sprzyjać regeneracji po wysiłku fizycznym. W badaniach sugeruje się, że suplementacja nukleotydami może poprawiać parametry regeneracyjne organizmu, wspomagając powrót do pełnej sprawności po intensywnych treningach. Choć wyniki tych badań wskazują na potencjalne korzyści, dalsze badania są potrzebne, by dokładniej określić ich rolę w kontekście treningów i sportowej regeneracji.

 

Mit 5: Nukleotydy powodują alergie

 

Fakt: Nukleotydy nie są alergenami. Naturalnie występują w produktach spożywczych i nie wywołują reakcji alergicznych. Ich dodatek do preparatów mlecznych został uznany za bezpieczny przez światowe organizacje zajmujące się żywieniem. W licznych badaniach klinicznych nad suplementami zawierającymi nukleotydy nie odnotowano przypadków nadwrażliwości czy nietolerancji.

Czy wiesz, że...
nukleotydy są niezbędne
do regeneracji
organizmu? 1,2
Dowiedz się więcej
o nukleotydach dietetycznych
Organizm wykorzystuje nukleotydy w procesach3:
regeneracji tkanek wewnętrznych
odbudowy zasobów układu odpornościowego
odbudowy nabłonka śluzowego4
indukcji układu krwiotwórczego
przy odbudowie komórek skóry (gojeniu ran)5
enzymatycznych i metabolicznych
(tzw. metabolizm energetyczny)6

Mit 6: Wszystkie produkty bogate w nukleotydy są jednakowo korzystne

 

Fakt: Różne produkty zawierają różne ilości i proporcje nukleotydów. Na przykład wołowina i drożdże są szczególnie bogate w te związki, podczas gdy inne produkty, takie jak warzywa, zawierają ich znacznie mniej. Ważne jest też uwzględnienie biodostępności nukleotydów z poszczególnych źródeł. Co więcej, przygotowanie kulinarne może wpływać na ich zawartość, np. długotrwałe gotowanie może prowadzić do degradacji tych związków.

 

Mit 7: Nukleotydy są przydatne tylko dla niemowląt

 

Fakt: Chociaż niemowlęta czerpią szczególne korzyści z nukleotydów, np. w kontekście rozwijającego się układu odpornościowego, dorośli również mogą odnieść korzyści z ich spożycia. Na przykład osoby z chorobami przewlekłymi, w trakcie rekonwalescencji lub poddawane intensywnemu wysiłkowi fizycznemu mogą potrzebować większej ilości nukleotydów. Badania wskazują, że u dorosłych suplementacja nukleotydami może wspierać regenerację tkanek, poprawiać działanie układu immunologicznego i przyspieszać gojenie ran. Zatem ich znaczenie wykracza daleko poza potrzeby dzieci.

 

Mit 8: Nukleotydy są tylko ważne dla układu odpornościowego i regeneracji

Fakt: Choć nukleotydy mają kluczowe znaczenie w funkcjonowaniu układu odpornościowego i regeneracji tkanek, ich rola wykracza poza te obszary. Odgrywają również istotną rolę w procesach energetycznych w organizmie, szczególnie w produkcji ATP, który jest głównym źródłem energii dla komórek. Ponadto, nukleotydy wpływają na metabolizm komórkowy, w tym na syntezę białek, co ma znaczenie w wielu procesach biologicznych, takich jak wzrost i naprawa komórek.

 

Mit 9: Nukleotydy są nowym składnikiem w diecie

 

Fakt: Nukleotydy od zawsze były obecne w naszej diecie. Są składnikami naturalnych produktów spożywczych, takich jak mięso, ryby czy drożdże. Jednak ich znaczenie zaczęło być badane bardziej szczegółowo dopiero w ostatnich dekadach, co tłumaczy, dlaczego wcześniej nie zwracano na nie tak dużej uwagi. Zrozumienie ich funkcji i korzyści nadal ewoluuje.

 

Mit 10: Nukleotydy w diecie są tylko dla osób z problemami zdrowotnymi

Fakt: Chociaż osoby z pewnymi schorzeniami mogą szczególnie skorzystać z dodatkowego spożycia nukleotydów, ich obecność w diecie jest korzystna dla każdego. Regularne spożywanie produktów bogatych w nukleotydy lub ich dodatkowa suplementacja może wspierać zdrowie ogólne, poprawiać funkcjonowanie układu immunologicznego, wspierać metabolizm komórkowy oraz przyspieszać regenerację tkanek, nawet w przypadku zdrowych osób. Jest to element zrównoważonej diety, który pomaga utrzymać optymalną kondycję organizmu na co dzień.

 

Zakończenie

 

Nukleotydy są nie tylko fundamentalnym elementem każdej żywej komórki, ale także składnikiem, którego obecność w diecie może mieć istotny wpływ na nasze zdrowie. Rozwiewając mity i opierając się na naukowych faktach, zyskujemy lepsze zrozumienie roli tych związków i ich potencjalnych korzyści. Dbałość o zróżnicowaną dietę, bogatą w produkty naturalnie zawierające nukleotydy, może wspierać zdrowie zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Warto pamiętać, że jak w przypadku każdej substancji, kluczem jest umiar i dostosowanie podaży nukleotydów do indywidualnych potrzeb organizmu. Dalsze badania nad ich rolą w zdrowiu człowieka pozwolą na jeszcze lepsze zrozumienie ich pełnego potencjału, zarówno w kontekście suplementacji, jak i w diecie.

 

Podsumowanie

 

  1. Nukleotydy są istotnymi składnikami diety, które wspierają zdrowie, regenerację tkanek i funkcjonowanie układu odpornościowego.
  2. Chociaż organizm potrafi je syntetyzować, ich dodatkowe spożycie może być korzystne w przypadku zwiększonego zapotrzebowania, np. w trakcie intensywnego wysiłku fizycznego.
  3. Nukleotydy są bezpieczne i naturalnie występują w wielu produktach spożywczych, takich jak wołowina, ryby czy drożdże.
  4. Nie są witaminami, a pełnią funkcje metaboliczne, wspierając m.in. produkcję energii i regenerację komórek.
  5. Ich suplementacja może pomóc w regeneracji po wysiłku, ale nie ma bezpośredniego wpływu na budowę mięśni, jak białka czy aminokwasy.
  6. Nukleotydy nie wywołują alergii, a ich dodatek do preparatów mlecznych uznaje się za bezpieczny.
  7. Korzyści z nukleotydów dotyczą nie tylko niemowląt, ale również dorosłych, zwłaszcza w procesie rekonwalescencji czy w czasie intensywnego wysiłku.
  8. Dbanie o odpowiednią ilość nukleotydów w diecie, poprzez zrównoważoną i bogatą w nie żywność, wspiera zdrowie i regenerację organizmu.
Natalia Wódzka-Jedynasty
Specjalistka ds. odżywiania oraz diet coach. W swojej pracy łączy wiedzę z zakresu funkcjonowania układu pokarmowego z technikami mindfulness oraz z treningiem zmiany nawyków. Swoją wiedzę uzupełnia cały czas o liczne szkolenia oraz kursy z zakresu dietetyki, dietoterapii, mikrobioty jelitowej, psychodietetyki, a także warsztaty rozwojowe. Ukończyła również kurs MBSR.
Udostępnij
Polecane
suplement diety
Laktoferin Nucleo
Laktoferin Nucleo to dedykowane połączenie pięciu czystych nukleotydów dietetycznych, najwyższej jakości laktoferyny oraz łagodnej witaminy C.
suplement diety
Nucleozin Complete
Nucleozin Complete to starannie opracowane połączenie kompleksu pięciu czystych nukleotydów dietetycznych oraz dwóch łatwo przyswajalnych, organicznych form cynku (cytrynianu i glukonianu cynku).
suplement diety
Nucleoplex
Nucleoplex to dedykowany produkt przeznaczony dla osób wymagających dodatkowej suplementacji monofosforanu urydyny.
suplement diety
Collagen Nucleo
Collagen Nucleo to specjalnie opracowane połączenie kolagenu rybiego i wołowego, witaminy C oraz kompleksu pięciu nukleotydów dietetycznych.
suplement diety
Nucleobutin Forte
Nucleobutin Forte to specjalnie opracowane połączenie otoczkowanego maślanu sodu oraz kompleksu pięciu nukleotydów dietetycznych.
Bibliografia

Carver J.D. (1994): Dietary nucleotides: cellular immune, intestinal and hepatic system effects; J Nutr; 124(1 Suppl):144S-148S

Ting Ding i in. (2021): Nucleotides as optimal candidates for essential nutrients in living organisms: A review; Journal of Functional Foods; Volume 82

Kulkarni Anil D. i in. (1994): The Role of Dietary Sources of Nucleotides in Immune Function: A Review; The Journal of Nutrition; Volume 124, Supplement 8; Pages 1442S-1446S

Carver J.D. (2007): Dietary nucleotides: effects on the immune and gastrointestinal systems; https://doi.org/10.1111/j.1651-2227.1999.tb01306.x

Zhihao Qu i in. (2023): Dietary Nucleotides Promote Neonatal Rat Microbiota–Gut–Brain Axis Development by Affecting Gut Microbiota Composition and Metabolic Function; Journal of Agricultural and Food Chemistry; Vol 71/Issue 49

Gil A. (2002) Modulation of the immune response mediated by dietary nucleotides. Eur J Clin Nutr. Aug. 56 Suppl 3: 1-4

Yamamoto, S., Wang, M. F., Adjei, A. A., & Ameho, C. K. 1997. Role of nucleosides and nucleotides in the immune system, gut reparation after injury, and brain function. Nutrition.

Grimble G.K., Westwood O.M. (2001): Nucleotides as immunomodulators in clinical nutrition; Curr Opin Clin Nutr Metab Care; 4(1); 57-64

Singhal A. i in. (2008): Dietary nucleotides and fecal microbiota in formula-fed infants: a randomized controlled trial; The American Journal of Clinical Nutrition, Volume 87, Issue 6, 1785-1792

V Y H Yu (2002): Scientific rationale and benefits of nucleotide supplementation of infant formula; J Paediatr Child Health; 38(6):543-9.

https://food-forum.pl/artykul/nukleotydy-dietetyczne-wsparcie-w-dietoterapii-chorob-i-zaburzen-metabolicznych-immunologicznych-i-neurologicznych