Dlaczego pokarm kobiecy jest tak wartościowy?
Pokarm kobiecy to bez wątpienia unikalna i wielofunkcyjna substancja. Odgrywa szczególną rolę zwłaszcza w pierwszych miesiącach życia dziecka. Nie ma żadnych wątpliwości, że mleko matki jest najlepszym sposobem żywienia niemowląt i (jeśli nie ma ku temu żadnych przeciwwskazań) warto je kontynuować tak długo, jak to możliwe. I tak długo jak to służy zarówno mamie jak i dziecku. Dlaczego kobiecy pokarm jest tak wartościowy?
Poznaj nukleotydy dietetyczne polskiej marki NucleoCare – opracowane naukowo kompozycje najwyższej jakości składników wspierające organizm w szybszej odbudowie komórek odpornościowych i błony śluzowej jelit. Wypróbuj nowoczesną suplementację NucleoCare!
Karmienie piersią przez pierwsze 6 miesięcy
Niezwykle ważne jest karmienie wyłącznie piersią przez pierwsze 6 miesięcy. Mleko mamy w tym okresie dostarcza dziecku wszystkich istotnych składników niezbędnych do wzrostu, rozwoju i stymulacji układu odpornościowego. WHO zaleca kontynuację karmienia piersią do drugiego roku życia dziecka, lub dłużej – z jednoczesnym rozszerzeniem jego diety. Karmiąc piersią mama poza niekwestionowaną bliskością zapewnia swojemu dziecku niezwykle unikalną kompozycję składników (której nie da się odwzorować 1:1 w mleku modyfikowanym) w odpowiedniej ilości i proporcji. A ich połączenie stanowi kompletną mieszaninę.
Z czego składa się mleko matki?
Warto tutaj zaznaczyć, że mleko kobiece nie ma stałego składu – zmienia się on w trakcie laktacji i dostosowuje do potrzeb dziecka. Składniki odżywcze są magazynowane w trakcie ciąży, a następnie wykorzystywane do produkcji mleka. Laktację możemy podzielić na 3 fazy:
1. Mleko początkowe – siara, colostrum – to pierwsze mleko wytwarzane w trakcie pierwszych 4-6 dni po porodzie. Jest najbardziej wartościowym pokarmem – zawiera więcej białka i mniej tłuszczu niż mleko w kolejnych fazach. Bogate jest w sód, potas, witaminę E i retinol.
2. Mleko przejściowe – wytwarzane pomiędzy 7. a 14. dobą po porodzie. Zwiększa się w nim ilość tłuszczów, laktozy i witamin rozpuszczalnych w wodzie, zmniejsza natomiast ilość białka.
3. Mleko dojrzałe – produkowane jest od 2 tygodnia życia dziecka – zwiększa się jego kaloryczność z uwagi na większą zawartość tłuszczu. Zawiera znaczną ilość witamin, minerałów, składników stymulujących odporność dziecka, czynniki wzrostu, oraz elementy wspierające trawienie. Mleko tej fazy nie jest tak skoncentrowane jak colostrum – niemniej jednak nadal doskonale odżywia organizm i zmniejsza ryzyko wystąpienia infekcji.
Ponadto skład mleka matki zmienia się w zależności od pory dnia. Rano w mleku znajduje się najwięcej laktozy, w południe tłuszczu, a wieczorem białka. Podczas odciągania mleka, ważne jest to, aby oznaczyć, z której godziny zostało pobrane i podawać w podobnych godzinach jeśli jest taka możliwość.
Skoro wiemy już, że skład mleka matki nie jest stały, możemy zatem wskazać ogólne i podstawowe elementy stanowiące jego budulec.
– głównym składnikiem mleka jest woda. W zależności od fazy laktacji stanowi ona około 87-88% jego elementów,
– kolejno można wymienić węglowodany, w tym najistotniejszą – laktozę. Cukier ten wspiera wchłanianie wapnia, stanowi pożywkę dla mikrobioty układu pokarmowego, oraz nadaje mleku przyjemny, słodki smak; należy tutaj również wskazać oligosacharydy,
– białka – łatwo przyswajalne dla niemowlęcia, zapewniają mu prawidłowe procesy wzrastania. Główne rodzaje białek to kazeiny i białka serwatkowe. Ich stosunek zmienia się w zależności od fazy laktacji: w pierwszej fazie ich stosunek to 20:80, w drugiej 40:60 i w trzeciej 50:50,
– tłuszcze – odpowiadają przede wszystkim za dostarczenie dziecku energii, wspierają rozwój mózgu, wzroku i układu nerwowego,
– składniki mineralne i witaminy – mleko mamy jest wzorcowym źródłem niezbędnych komponentów mineralnych i witamin – zarówno rozpuszczalnych w wodzie, jak i tłuszczach – wyjątek stanowią witamina D3 i K2, które należy dostarczyć niemowlęciu w postaci suplementacji – zgodnie z zaleceniami lekarza.
– nukleotydy – stanowią niezbędny element procesów metabolicznych, wywierają korzystny wpływ na rozwój przewodu pokarmowego i działanie układu odpornościowego dziecka.
Wspieraj wielowymiarową regenerację organizmu z innowacyjną linią czystych nukleotydów dietetycznych od Norsa Pharma. Wypróbuj suplementy nukleotydowe z linii NucleoCare: Laktoferin Nucleo, Nucleozin Complete i Nucleoplex!
Korzyści wynikające z karmienia piersią
Karmienie piersią przynosi wymierne korzyści, zarówno dla maluszka, jak i dla matki.
Korzyści z karmienia piersią dla dziecka
1. Pokarm matki jest kompletnym pożywieniem i zaspokaja wszystkie potrzeby żywieniowe dziecka.
2. Karmienie piersią wspiera układ odpornościowy dziecka, zmniejsza ryzyko wystąpienia alergii, biegunek, infekcji układu oddechowego czy zapalenia ucha.
3. Znajdujące się w pokarmie czynniki wzrostu wspierają rozwój układu nerwowego dziecka, jego rozwój oraz dojrzewanie.
4. Karmienie piersią zmniejsza ryzyko wystąpienia wad zgryzu.
5. Badania wykazały, że dzieci karmione piersią w wieku dojrzałym rzadziej wykazują podatność na wystąpienie: zapalenia dróg moczowych, zapalenia ucha środkowego, biegunek, zapalenia migdałków, alergii, próchnicy zębów, astmy oskrzelowej, cukrzycy typu I i II, nadciśnienia tętniczego, zawałów serca, nowotworów.
6. Zawarte w mleku matki enzymy trawienne, wspierają dzieci z niedojrzałym lub uszkodzonym układem enzymatycznym.
7. Karmienie piersią wspiera rozwój emocjonalnej więzi z matką, ponadto pozytywnie wpływa na rozwój społeczny dziecka.
Korzyści z karmienia piersią dla matki
1. Karmienie piersią pomaga kobiecie w przejściu okresu połogu – zabezpiecza kobiety przed krwotokami poporodowymi, następuje szybki powrót mięśnia macicy do poprzednich rozmiarów, zmniejszona jest utrata krwi.
2. Może wpływać na zmniejszenie ryzyka zachorowania na niektóre choroby, takie jak rak piersi, rak jajnika czy osteoporoza.
3. Podczas karmienia piersią w organizmie kobiety wytwarza się oksytocyna (tzw. hormon szczęścia) – pozytywnie wpływająca na samopoczucie.
4. W trakcie laktacji – z uwagi na brak miesiączkowania można zaobserwować poprawę wyników krwi, np. żelaza, hemoglobiny czy ferrytyny.
5. Hormony odpowiadające za utrzymanie laktacji – wspierają kobietę w lepszym samopoczuciu i pomagają lepiej znieść pierwsze tygodnie po porodzie.
6. Tak jak u maluszka – u mamy również, karmienie piersią pozytywnie wspiera rozwój emocjonalnej więzi.
Karmienie piersią, a próchnica zębów
W przeprowadzonych w 2015 r. badaniach obserwacyjnych stwierdzono, że – w porównaniu z dziećmi karmionymi piersią do pierwszych urodzin – większe ryzyko wystąpienia próchnicy występuje u tych karmionych piersią po ukończeniu 1. roku życia, szczególnie gdy karmienia odbywają się często, także w nocy. W badaniu Chaffee z 2014 r. większe ryzyko dotyczyło dzieci karmionych powyżej 24 miesięcy, w porównaniu z karmionymi krócej. Jednocześnie autorzy metaanalizy z 2015 r. zaobserwowali, że ryzyko próchnicy u dzieci nigdy nie karmionych piersią było większe niż u karmionych mlekiem matki przez ponad 12 miesięcy. W żadnym z cytowanych badań jednak nie zachęca się do odstawienia dziecka od piersi w momencie pojawienia się zębów. Wręcz przeciwnie, podkreśla się znaczenie karmienia piersią i pokarmem kobiecym. W przypadku próchnicy zębów szczególną rolę odgrywa profilaktyka – odpowiednia higiena jamy ustnej dziecka, ograniczenie do minimum zawartości cukrów prostych w diecie, a także regularne wizyty u stomatologa (pierwsza powinna się odbyć już w drugim półroczu życia dziecka).
Wypróbuj innowacyjne kompleksy czystych nukleotydów dietetycznych od Norsa Pharma, które wspierają organizm w odbudowie już na poziomie komórkowym.
A jeśli karmienie piersią nie jest możliwe…?
Zdarzają się sytuacje, kiedy mama z różnych przyczyn nie może karmić piersią. Warto wówczas skonsultować się z pediatrą w celu dobrania odpowiedniego mleka modyfikowanego dopasowanego do potrzeb i wieku dziecka. Co prawda – pokarm kobiecy stanowi niedościgniony wzorzec, którego unikalna kompozycja nie pozwala w pełni odwzorować preparatu zastępczego 1:1. Niemniej jednak aktualna wiedza zdobyta przez naukowców pozwala tak dopasować recepturę preparatu – aby odpowiedziała na wszelkie potrzeby żywieniowe dziecka. Coraz więcej preparatów jest wzbogacanych w nukleotydy czy probiotyki – ważne dla prawidłowego rozwoju organizmu.
Podsumowanie
Mleko mamy zawiera mnóstwo cennych składników, odpowiadających w pełni na potrzeby żywieniowe dziecka w każdym z jego okresów rozwojowych – jest niesamowicie istotne zwłaszcza w pierwszych miesiącach po porodzie. Z uwagi na to, jeśli nie ma ku temu przeciwwskazań – warto kontynuować ten model żywienia tak długo, jak to możliwe – jednocześnie (w porozumieniu z pediatrą) rozszerzając dietę maluszka.
Bibliografia:
1.Orczyk-Pawiłowicz M., Wesołowska A., Różnice w biochemicznym składzie mleka matek wcześniaków i noworodków urodzonych o czasie – aspekt żywieniowy i terapeutyczny. Standardy Medyczne/Pediatria, 2013, T. 10, 677-686
2.Morga J., Eksperci: mleko matki to dla dziecka posag na całe życie, www,naukawpolsce.pap.pl/aktualności/news,396515,eksperci-mleko-matki-dla-dziecka-posag-na-cale-zycie.html [odczyt 04.02.2021
3.Szajewska H., Socha P., Horvath A., Rybak, Zalewski BM., Nehring-Gugulska M., Mojska H., Czerwionka‑Szaflarska M., Gajewska D., Helwich E., Jackowska T., Książyk J., Lauterbach R., Olczak-Kowalczyk D., Weker H., Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Przegląd Pediatryczny 2021/Vol. 50.
4.Poradnik karmienia piersią, Fundacja Nutricia, Warszawa 2016.
5.A. Lucas,R. Morley,T.J. Cole, G. Lister, C. Leeson-Payne, Breast milk and subsequent intelligence quotient in children born preterm, Lancet, 1992, s. 261-264.
6.Szczepańska J., Daszkowska M., Hilt A. i wsp.: Zalecenia higieniczne w obrębie jamy ustnej dla dzieci i młodzieży. Nowa Stomatol., 2015; 3: 125-130.
7.Olczak-Kowalczyk D., Jackowska T., Czerwionka-Szaflarska M. i wsp.: Stanowisko polskich ekspertów dotyczące zasad żywienia dzieci i młodzieży w aspekcie zapobiegania chorobie próchnicowej. Nowa Stomatol., 2015; 20 (2): 81-91; www.mp.pl/pediatria.
