Kwasy nukleinowe a alergia na krowie mleko

Kwasy nukleinowe, czyli DNA i różne klasy RNA, obecne są w każdej żywej komórce zwierzęcej i roślinnej. Większość ludzi spożywa dietę bogatą w kwasy nukleinowe i nukleotydy. Nieliczne wyjątki od tej reguły stanowią pacjenci otrzymujący wyłącznie żywienie pozajelitowe lub dojelitowe bez kwasów nukleinowych, nukleotydów lub nukleozydów oraz niemowlęta otrzymujące wyłącznie mieszankę bez kwasu nukleinowego, nukleotydów lub nukleozydów. Większość ludzi spożywa znaczne ilości kwasów nukleinowych i nukleotydów. Ponadto poprzez spożycie białka pokarmowego, dostarczane są także substraty do syntezy de novo puryn i pirymidyn.

Mleko również należy do produktów zawierających kwasy nukleinowe (głównie RNA) oraz nukleotydy. Stężenie kwasu nukleinowego w mleku ludzkim jest na poziomie 1400 μmol/L, aczkolwiek dokładna zawartość i skład nukleotydów zmienia się podczas laktacji. Z kolei stężenia nukleotydów w mleku krowim są znacznie niższe niż w mleku ludzkim.

Alergia na mleko krowie jest jedną z najczęstszych alergii pokarmowych we wczesnym dzieciństwie, z szacowaną częstością występowania od 2% do 3%. Charakteryzuje się reakcją alergiczną na białko znajdujące się w mleku krowim i często rozwija się u niemowląt i może ustępować w wieku 6 lat.

Poznaj nukleotydy dietetyczne polskiej marki NucleoCare – opracowane naukowo kompozycje najwyższej jakości składników wspierające organizm w szybszej odbudowie komórek odpornościowych i błony śluzowej jelit. Wypróbuj nowoczesną suplementację NucleoCare!

Sprawdź, gdzie kupić

Najbardziej powszechne objawy alergii na mleko krowie

Do najbardziej powszechnych objawów alergii na mleko krowie należą:

• pokrzywka,
• świszczący oddech,
• swędzenie,
• obrzęki,
• kaszel,
• duszności,
• wymioty,
• biegunka,
• bóle brzucha.

Alergie pokarmowe a układ odpornościowy

Alergie pokarmowe są ściśle powiązane z układem odpornościowym gospodarza. Jeśli dana osoba ma alergię na mleko, układ odpornościowy organizmu reaguje na określone białko mleka, wyzwala odpowiedź immunologiczną i próbuje zneutralizować białko wyzwalające reakcję alergiczną. Następnym razem, gdy organizm wejdzie w kontakt z białkiem, odpowiedź immunologiczna rozpoznaje białko. Wywołuje reakcję układu odpornościowego, w tym uwalnianie histaminy i innych mediatorów stanu zapalnego, które są odpowiedzialne za pojawiające się objawy alergii na mleko krowie.

Coraz więcej dowodów wskazuje na bliski związek między stanem zapalnym wywołanym antygenami pokarmowymi, a motoryką przewodu pokarmowego. Dysbioza mikroflory jelitowej wywołuje zmiany w funkcjonowaniu jelit, powodując nieprawidłową odpowiedź układu immunologicznego. Wówczas równowaga Th1/Th2 zostaje przesunięta w kierunku Th2, czyli odpowiedzi alergicznej. Czynniki żywieniowe, w tym kwasy nukleinowe, mogą modulować pracę układu odpornościowego poprzez wpływ na mikrobiotę jelitową. Z tego względu dieta bogata w nukleotydy może odgrywać znaczącą rolę w przypadku reakcji alergicznej.

Wpływ dietetycznych kwasów nukleinowych, nukleotydów lub nukleozydów na układ immunologiczny

Nukleotydy mają szeroki zakres funkcji w komórce. Odpowiadają między innymi za aktywację limfocytów T, powodując szybki wzrost syntezy nukleotydów, które są niezbędne później do syntezy kwasów nukleinowych (RNA do syntezy białek i DNA do podziału komórek). Zatem egzogenne nukleotydy dostarczane z dietą mogą potencjalnie zwiększyć odporność, przyczyniając się do puli nukleotydów dostępnych dla limfocytów i innych białych krwinek.

W zdrowym organizmie stosunek limfocytów T pomocniczych – Th2/Th1 jest utrzymywany w równowadze. Pod wpływem różnych czynników równowaga ta może zostać zaburzona, co ma wpływ na rozwój wielu chorób, w tym chorób alergicznych. Sudo i wsp. (2000) zbadali wpływ dietetycznych kwasów nukleinowych na równowagę odpowiedzi Th2/Th1 przy użyciu odpowiedniego alergenu. Wyniki tego badania sugerują, że obecność kwasów nukleinowych w diecie odgrywa istotną rolę w zmianie równowagi Th2/Th1. W innym badaniu (Nagafuchi i wsp., 2000) wykazano, że Wyniki te pokazują, że nukleotydy dietetyczne zwiększają swoistą dla antygenu odpowiedź immunologiczną Th1 poprzez wzmocnienie wytwarzania interleukiny-12 (IL-12), jak również tłumią swoistą dla antygenu odpowiedź IgE-zależną.

Alergia na białka mleka krowiego, a kwasy nukleinowe

Choroby alergiczne często rozwijają się w wyniku karmienia mlekiem krowim. Z kolei karmienie piersią może chronić przed wystąpieniem alergii. Jak wspomniano na początku artykułu, mleko krowie zawiera niższe stężenia niektórych nukleotydów niż mleko ludzkie, a z pewnością charakteryzuje się innym profilem nukleotydów. Zatem zarówno poziom, jak i profil nukleotydów w mleku mogą odgrywać rolę w ochronie przed rozwojem alergii. W czasie ciąży równowaga Th2/Th1 zostaje przesunięta w kierunku Th2. Jednym z kluczowych czynników w zapobieganiu rozwojowi alergii u potomstwa może być przekierowywanie odpowiedzi immunologicznych w kierunku Th1 po urodzeniu. Sugeruje się, że składniki mleka, takie jak kwasy nukleinowe i nukleotydy, mogą odgrywać rolę w tym procesie. 

Wykazano, że kał niemowląt karmionych mlekiem matki, w którym naturalnie występują kwasy nukleinowe, lub mieszankami zawierającymi nukleotydy zawiera więcej Bifidobakterii i mniej Enterobakterii niż kał niemowląt karmionych mieszanką beznukleotydową. Sugeruje to, że nukleotydy dietetyczne mogą wpływać na zmianę składu i równowagi mikroflory w jelicie niemowlęcia. To z kolei może odgrywać rolę w regulacji układu odpornościowego poprzez wpływ na równowagę Th2/Th1. Poprawa mikroflory jelitowej jest korzystna w zapobieganiu wystąpienia alergii na białka mleka krowiego. Dobrym przykładem jest szczep bakteryjny Bifidobacterium bifidum, który łagodzi objawy alergii oraz obniża poziom przeciwciał IgE w surowicy u niemowląt. Okazuje się, że bakterie z rodzaju Bifidobacterium namnażają się lepiej w obecności nukleotydów, zatem odpowiednia ich podaż w diecie może być korzystnym elementem terapii zapobiegawczej lub wpierającej leczenie alergii.

Podsumowanie

             Jednym z istotnych czynników żywieniowych w profilaktyce alergii na białka mleka krowiego są nukleotydy. Mają one wpływ na przesunięcie równowagi odpowiedzi immunologicznej w kierunku Th1, co może działać ochronnie  przed rozwojem reakcji alergicznej. Nukleotydy mogą także modyfikować skład mikrobioty jelitowej, wpływając na prawidłową pracę układu odpornościowego.

Bibliografia

Calder PC. Dietary nucleic acids and Th1/Th2 balance: a clue to cow’s milk allergy? Clin Exp Allergy. 2000 Jul;30(7):908-11.

Edwards CW, Younus MA. Cow Milk Allergy. [Updated 2022 Jun 27]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan

Juto P & Bjorksten B. Serum IgE in infants and influence of type of feeding.

Saarinen UM & Kajosaari M. Breastfeeding as prophylaxis against atopic disease: prospective follow-up study until 17 years old. Lancet 1995; 346:1065 9.

Sudo N, Aiba Y, Takaki A, Tanaka K, Yu X-N, Oyama N, Koga Y, Kubo C. Dietary nucleic acids promote a shift in Th1/Th2 balance toward Th1-dominant immunity. Clin Exp Allergy, 2000; 30:979 987.

Tanaka R & Mutai M. Improved medium for selective isolation and enumeration of bifidobacterium. Appl Environ Microbiol 1980; 40:866 9.

Nagafuchi S, Hachimura S, Totsuka M, Takahashi T, Goto M, Yajima T, Kuwata T, Habu S, Kaminogawa S. Dietary nucleotides can up-regulate antigen-specific Th1 immune responses and suppress antigen-specific IgE responses in mice. Int Arch Allergy Immunol. 2000 May;122(1):33-41.